Η υπηρεσία των Γ.Α.Κ. – Αρχείων Νομού Αιτωλοακαρνανίας ιδρύθηκε με το Π.Δ. 160/1977, ΦΕΚ 50/18.2.1977 ως «Μόνιμο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο Μεσολογγίου», ωστόσο λειτούργησε από το Φθινόπωρο του 1988 με αποσπάσεις φιλολόγων από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Ο εντοπισμός, η συγκέντρωση, η ταξινόμηση των παλαιοτέρων ανενεργών Αρχείων των Υπηρεσιών του νομού καθώς και ιδιωτικών Αρχείων, όπως και η εισαγωγή εκκαθαρισμένου νεότερου αρχειακού υλικού, πλούτισαν το περιεχόμενο του Αρχείου. Τα συγκεντρωμένα, μέχρι το 1991, αρχεία αποτέλεσαν τη βάση των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Αρχείων Ν. Αιτωλ/νίας, όπως μετονομάστηκε το Μόνιμο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο Μεσολογγίου με το νόμο 1946/91, τα οποία εποπτεύονται πάντα από την Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ, ενώ καταργήθηκαν οι εποπτικές επιτροπές

Τα ΓΑΚ-Αρχεία Νομού Αιτωλ/νίας φιλοξενήθηκαν για το διάστημα από το 1988 και μέχρι το Μάιο του 1999 στο ισόγειο της «Βαλβείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Μεσολογγίου», οπότε μεταστεγάστηκαν σε τμήμα του πρώην Στρατοπέδου «ΚΑΨΑΛΗ», εκτάσεως 500 περίπου τετραγωνικών μέτρων, παραχωρημένου για 30 έτη με την Απόφαση 23/1992 του Δ.Σ. του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου. Οι εργασίες αποκατάστασης του κτηρίου χρηματοδοτήθηκαν από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. και εκτελέστηκαν με την επίβλεψη των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, διήρκεσαν δε οκτώ περίπου χρόνια.